سهم/ سهام شرکت Share

تعریف سهم/ سهام شرکت Share

انواع سهم / سهام

ورقه سهم / سهام

ارزش اسمی سهام

سهامدار به چه کسی گفته می شود؟

 اوراق قرضه 

نکاتی در مورد سهم / سهام

تعریف سهم/ سهام شرکت Share
مطابق ماده ۲۴ اصلاحی قانون تجارت، سهم/سهام عبارت است از: سهم قسمتی از سرمایه یک شرکت سهامی‌ است که بر میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب سهم در شرکت سهامی‌ دلالت دارد و همچنین اوراق سهام قابلیت نقل ‌و ‌انتقال و معامله دارند.

در واقع سرمایه در شرکت های سهامی به قسمت های مساوی تقسیم می شود و سهم مشخص کننده کوچکترین واحد مالکیتی شرکت یا واحد تولیدی است. مسئولیت و مالکیت هر فرد در شرکت سهامی به نسبت سهام او در شرکت می باشد و هر سهامدار به نسبت سهم خود از شرکت حق رای دارد.

شرکت های سهامی به دو نوع سهامی خاص و سهامی عام تقسیم می شوند، در شرکت سهامی عام همه می توانند سهام آن را خرید و فروش نمایند اما شرکت سهامی خاص اجازه خرید و فروش در اختیار تعدادی افراد خاص می باشد. به تفصیل در مورد این شرکت ها در بخش های ثبت شرکت سهامی خاص و سهامی عام توضیح داده شده است.

در شرکت‌های دیگر به سرمایه ای که هر یک از افراد با خود به شرکت وارد می کنند سهم الشرکه و به شخص دارنده سهم الشرکه، شریک گفته می شود.

انواع سهم / سهام
از نظر حقوقی

1) سهام سرمایه ای

الف- سهام عادی: بخش عمده‌ای از سهام شرکت است، دارنده این سهم دارای یک حق رای در مجامع شرکت است و به موجب آن می‌تواند در اداره و کنترل نمودن امور شرکت دخالت نماید. سهام عادی سود تضمین شده ندارند و در صورتی که شرکت دارای سود باشد، سهامدار به ازای این سهم در سود شرکت سهیم خواهد بود. در زمان افزایش سرمایه اولویت برای اخذ سهام بیشتر با دارندگان این سهام و اعضا حاضر در مجمع می باشد.

ب- سهام ممتاز: دارنده این سهم حق رأی ندارد. دارنده این سهم در دریافت سود سهام دارای اولویت بوده (نسبت به سهامداران عادی) و سود این سهام باید قبل از سود سهام عادی پرداخت شود؛ حتی اگر شرکت ورشکسته شود. سود سهام ممتاز، درصد ثابتی از مبلغ اسمی سهام ممتاز است، که میزان آن از قبل مشخص‌شده و در اختیار مجمع نیست. زمانی که درآمد شرکت افزایش پیدا می کند، سود سهام‌ داران ممتاز تغییری نمی کند به دلیل اینکه این سهام دارای نرخ سود ثابت است، اما سود سهام‌داران عادی افزایش می یابد.

ج- سهام انتفاعی: سهمی است که دارنده آن مالک شرکت نبوده و به عنوان سرمایه برای ایشان محسوب نمی شود و در صورت تصفیه، دارنده نمی تواند سهم را مطالبه نماید. در واقع زمانی که شخصی اطلاعات علمی و فنی خود را در اختیار شرکت قرار می دهد و این اطلاعات منجر به ایجاد منفعت برای شرکت می شود، می تواند از منافعی که حاصل می شود سهم و سود ببرد.

2) از نظر ماهیت سهام

الف- سهم / سهام نقدی: سهامی است که ارزش آن یا تماما به صورت نقدی پرداخت شده است و یا بخشی به صورت نقدی و بخشی به صورت تعهدی.

ب- سهم / سهام غیرنقدی: سهامی است که از طریق پرداخت نقدی یا تعهدی تامین نمی شود بلکه از طریق آورده ای مانند ملک، ماشین و... تامین می شود. آورده غیر نقدی باید توسط کارشناس رسمی وزارت دادگستری ارزش گذاری و تایید شود.

3) از نظر شکل

الف- سهم / سهام بی نام: سهام بی‌ نام سهمی است که در وجه حامل صادر می شود و فرد دارنده برگه سهام می‌تواند سهم را به فروش برساند. این سهام در قانون تجارت تابع قانون در وجه حامل می باشد. نقل و انتقال این سهام از طریق قبض و اقباض انجام می شود. جهت فروش سهام بی‌نام کافی است که دارنده برگه سهام، قیمت آن را دریافت نموده و مانند اسکناس برگه سهم را تسلیم نماید.

ب- سهم / سهام بانام: سهام با نام سهمی است که نام صاحب سهام بر روی ورقه سهام قید می‌شود و دارنده سهم مشخص و معلوم است . قابلیت نقل و انتقال از طریق معاوضه را دارد. تمام سهام موجود در بازار بورس ایران با نام هستند. زمانی که شرکت ها بخواهند سهامداران خود را شناسایی کنند و بدانند سهامدارانشان چه افرادی هستند سهام با نام صادر می کنند.

ج- سهم / سهام جایزه : گاهی شرکت سهامی دارای ذخایر اندوخته فراوانی است یعنی شرکت دارای درآمد انباشته شده است که می‌تواند بخشی از این ذخایر را به صورت جایزه به سهامداران خود دهد، در واقع به سرمایه تبدیل کند. این سهام؛ بدون دریافت هزینه به سهام داران داده می شود.

د- سهم / سهام با حق چند رای: این سهم به دارنده آن امکان داشتن حق رأی بیشتر را نسبت به سهام عادی در مجامع عمومی شرکت، می دهد.

ه- سهم / سهام ترجیحی: این سهم در راستای برنامه‌های خصوصی ‌سازی به کارکنان شاغل در شرکت داده می شود.

و- سهم/سهام عدالت: بخشی از سهام و تسهیلات شرکت‌های دولتی، به اقشار کم درآمد جامعه فروخته می شود، در واقع این سهام نوعی یارانه محسوب می شود.

ز- سهم/سهام مدیریتی

د- سایر انواع سهام

سهام مؤسس: پس از تصویب مجمع عمومی به مؤسسان در قبال زحمات آنها داده می شود. صاحبان این سهام حق رای ندارند، در واقع صاحبان این سهام به دلیل مشارکت در تاسیس شرکت سهامی از منافع شرکت در حال فعالیت یا بخشی از دارائی اضافه بر سرمایه باقی ‌مانده شرکت در زمان تصفیه شرکت  برخوردار می‌شوند.

ورقه سهم / سهام
ورقه سهم / سهام، یک سند قابل معامله‌ است که تعداد سهم / سهام و مالکیت را برای دارنده آن مشخص می کند، ورقه سهم / سهام دارای اطلاعاتی مانند نام شرکت، شماره ثبت، نام و مشخصات دارنده سهام و مبلغ اسمی می باشد. در حال حاضر وزقه سهم صادر نمی شود و تمام امور به صورت اینترنتی انجام می شود فقط در صورتی که صاحب سهم تمایل به دریافت ورقه سهم داشته باشد می تواند جهت دریافت ورقه سهم خود اقدام نماید.

ارزش اسمی سهام

 ارزش اسمی سهام، معادل سرمایه شرکت، تقسیم بر تعداد برگه‌های سهام است.

سهامدار به چه کسی گفته می شود؟
سهامدار، با خرید تعدادی از سهام شرکت مالک آن شرکت محسوب می شود و در سود، زیان و تعهدات شرکت سهیم می باشد. سهامدار می تواند شخص حقیقی یا شرکت حقوقی باشد. سهامداران در مجمع عمومی حق رای دارند و به این ترتیب می‌توانند در اداره امور شرکت دخیل باشند.

اوراق قرضه 
سندی است که به موجب آن شرکت انتشاردهنده متعهد می‌شود مبالغ مشخصی را به عنوان بهره سالانه و در زمان‌های خاصی به دارنده این سند پرداخت کند و در زمان مشخص سر رسید اصل مبلغ را باز پرداخت نماید. این سند دارای سررسید است و مبلغ آن در زمان سررسید به وسیلهٔ صادرکننده پرداخت می‌شود. این اوراق از نظر سررسید، به سه دستهٔ کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تقسیم می‌شوند. سررسید اوراق کوتاه مدت بین یک تا پنج سال، سررسید اوراق میان مدت بین پنج تا ده سال و سررسید اوراق بلند مدت معمولاً بیشتر از ده سال است. دارنده اوراق قرضه به عنوان بستانکار حق دریافت اصل و بهره را دارند اما هیچ مالکیتی در شرکت ندارد. اوراق قرضه از  جمله اوراق بهادار است و صادر کننده به خریدار بدهکار می‌شود.

نکاتی در مورد سهم / سهام
با خرید سهم / سهام  از شرکت میتوان در امورات شرکت، سود و زیان آن شرکت شریک شد و حتی به نسبت تعداد سهام حق رای داشت.

شرکت‌های دارای شرایط خاص، می‌توانند سهام خود را در بازار بورس عرضه نمایند.